กระบวนการและเทคนิค การวิจัยภาคสนาม (Field Research) : กรณีโครงการพัฒนาระบบเฝ้าระวังติดตามสถานการณ์กิจกรรมทางกายและพฤติกรรมเนือยนิ่ง

Seminar no. 1341
13 August 2025 Time: 12:30 – 14:30 hrs.

Speaker: ชุติมา อยู่สมบูรณ์, ปัญญา ชูเลิศ และณรากร วงษ์สิงห์

การวิจัยภาคสนาม (Field Research) ในแง่ของการศึกษาวิจัยเชิงปริมาณนั้น มีความสำคัญอย่างมากในการได้มาซึ่งข้อมูลที่สะท้อนถึงความเป็นจริงของปรากฏการณ์ในสภาพแวดล้อมที่แท้จริง และการเก็บรวบรวมข้อมูลในพื้นที่จริงอันเป็นตัวแทนจะช่วยให้ได้ข้อมูลเชิงปริมาณมีความถูกต้องและน่าเชื่อถือได้มากขึ้น เพราะสามารถควบคุมปัจจัยที่ทำให้เกิดการเบี่ยงเบน และรักษาความถูกต้องตามบริบททางนิเวศวิทยาของการวิจัย ซึ่งโครงการพัฒนาระบบเฝ้าระวังติดตามสถานการณ์กิจกรรมทางกายและพฤติกรรมเนือยนิ่งของประชากรไทยนั้น เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบต่อเนื่องระยะยาว (Longitudinal Study) เกี่ยวกับพฤติกรรมด้านกิจกรรมทางกายและพฤติกรรมเนือยนิ่งของประชากรไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555 จนถึงปัจจุบัน โดยรวบรวมข้อมูลระดับบุคคลด้วยการใช้แบบสัมภาษณ์ที่มีพนักงานสัมภาษณ์เป็นผู้สอบถามผู้ให้ข้อมูลแบบเผชิญหน้า (Face to face interview) ซึ่งมีกลุ่มตัวอย่างไม่น้อยกว่า 7,665 ราย ด้วยการสุ่มพื้นที่ตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multi-Stages Random Sampling) ขณะที่ในระดับบุคคลสุ่มตัวอย่างแบบมีระบบ (Systematic Random Sampling) ดังนั้น การวิจัยภาคสนาม (Field Research) ที่ผ่านมา จึงเกิดเป็นบทเรียนและองค์ความรู้สำคัญเกี่ยวกับกระบวนการและเทคนิคของงานวิจัยภาคสนามอยู่จำนวนมาก ที่ชี้ให้เห็นถึงประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการบริการจัดการทั้งในแง่ของทรัพยากรบุคคล ค่าใช้จ่าย เวลา คุณภาพข้อมูล ผลลัพธ์และความสำเร็จจากกระบวนการวิจัยภาคสนาม ซึ่งได้บรรลุเป้าหมายตามที่โครงการวิจัยกำหนดไว้ตลอดระยะเวลา 13 ปีที่ผ่านมา ข้อค้นพบของกระบวนการและเทคนิคการวิจัยภาคสนามที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการวิจัยดังกล่าว ในเบื้องต้น ประกอบด้วย 1) การเตรียมพื้นที่เป้าหมายและกลุ่มตัวอย่างที่ดี 2) การเตรียมระบบสนับสนุน แผนงานสนาม และการประสานงานที่ดี 3) การเตรียมทีมวิจัยภาคสนามและเครื่องมือสำหรับรวบรวมข้อมูลที่ดี และมีความทันสมัย 4) การเตรียมระบบติดตามและตรวจสอบคุณภาพข้อมูลที่ดี และ 5) การบริหารจัดการงานวิจัยภาคสนามที่ดี ด้วยเหตุนี้ กระบวนการและเทคนิคของงานวิจัยภาคสนามจึงส่งผลให้มีข้อมูลวิจัยที่มีคุณภาพเพื่อการนำไปวิเคราะห์ทางสถิติที่แม่นยำ ตลอดจนกระบวนการดังกล่าวยังช่วยส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และวัฒนธรรมที่ดีของการวิจัยภาคสนามอีกด้วย

Hybrid Seminar: Onsite at Room 326 (Rajavadee)

Join Zoom Meeting: https://zoom.us/j/98453508174?pwd=ot9gK1kyM5nxt29WoIXvjB6u9DISNE.1

Meeting ID: 984 5350 8174
Passcode: 338923