Sexuality, Gender, Reproductive Health, HIV/AIDS

2.1 กลุ่มงานวิจัยเรื่อง การวางแผนครอบครัว ภาวะเจริญพันธุ์ และการอนามัยแม่และเด็ก

เป็นงานวิจัยระหว่าง พ.ศ. 2514 ถึง พ.ศ. 2539 ส่วนใหญ่เป็น งานวิจัยประเมินผลโครงการวางแผนครอบครัว โครงการศึกษาปัจจัยส่งเสริม และปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการยอมรับวิธีการคุมกำเนิดวิธีต่างๆ รวมทั้งเป็นโครงการ วิจัยเพื่อประเมินผลและหาแนวทางส่งเสริมสนับสนุนงานอนามัยแม่และเด็ก เพื่อนำไปสู่การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของแม่และเด็ก ส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลจากทฤษฎี มัลธัสเซี่ยน ซึ่งเสนอว่า มาตรการควบคุมจำนวนประชากรของโลกเพื่อให้เกิดความสมดุลย์กับปริมาณอาหารที่มนุษย์ผลิตได้มีความจำเป็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน ประเทศที่ยังมีอัตราการเจริญพันธุ์สูง นอกจากนี้ยังได้รับอิทธิพลจากกระบวนทัศน์ด้านพฤติกรรมศาสตร์ ที่เน้นศึกษาปัจจัยทางเศรษฐกิจ สังคม ประชากร ที่เป็นตัว กำหนดพฤติกรรมการเจริญพันธุ์ การยอมรับการคุมกำเนิด และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของประชากร

2.2 กลุ่มงานวิจัยเรื่องเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ อนามัยเจริญพันธุ์ และ สุขภาวะทางเพศ

เป็นกลุ่มงานวิจัย ที่เริ่มต้นตั้งแต่ พ.ศ. 2529 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน มีผลงานวิจัยที่แล้วเสร็จกว่า 80 เรื่อง แบ่งได้เป็น 2 กลุ่มย่อย

กลุ่มแรก เป็นงานวิจัยที่เกิดขึ้นเพราะสถานการณ์การระบาดของโรคเอดส์ มุ่งศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมและทัศคติเกี่ยวกับเรื่องทางเพศ พฤติกรรมเสี่ยงเอดส์ และ ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันโรคเอดส์ของประชากรกลุ่มต่างๆ เช่น ประชากรเขตเมือง ประชากรเขตชนบท เยาวชนทั้งหญิงและชาย พนักงานขายบริการทางเพศ กรรมกรในโรงงานอุตสาหกรรม คนขับรถบรรทุก มอเตอร์ไซด์รับจ้าง และ แรงงานต่างชาติ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีโครงการวิจัยประเมินผลการดำเนินงานด้าน เอดส์และนโยบายด้านเอดส์ในระดับชาติ การศึกษาเรื่องเครือข่ายด้านเพศสัมพันธ์ของประชากรกลุ่มเสี่ยง การวิจัยกลุ่มนี้มองปัญหาโรคเอดส์ในลักษณะที่เป็นปัญหา เชิงพฤติกรรมทางเพศสัมพันธ์ กรอบแนวคิดหลักที่นำมาใช้ คือ แนวคิดด้านระบาดวิทยาทางสังคม และพฤติกรรมศาสตร์

กลุ่มสอง เป็นงานวิจัยซึ่งรับอิทธิพลจากแนวคิดใหม่ด้านประชากรและการพัฒนา ที่เดิมให้ความสำคัญกับการควบคุมจำนวนประชากรและการวางแผนครอบครัว เท่านั้น เปลี่ยนมาเน้นเรื่องสิทธิการอนามัยเจริญพันธุ์ ตลอดจนการเข้าถึงบริการ และคุณภาพของบริการด้านอนามัยเจริญพันธุ์จากรัฐ งานวิจัยในกลุ่มนี้ของ สถาบันฯ เริ่มต้นขึ้นราว พ.ศ. 2540 เป็นต้นมา นักวิจัยนำกรอบแนวคิดเรื่องเพศภาวะ เพศวิถี และ สุขภาวะทางเพศ มาศึกษาปัญหาเรื่องโรคเอดส์ ตลอดจนปัญหา อนามัยเจริญพันธุ์แต่ละด้าน ได้แก่ ความรุนแรงในครอบครัว การค้ามนุษย์ การขายบริการทางเพศ ฯลฯ โดยมีโครงการวิจัยเด่นๆ หลายโครงการ ตัวอย่างเช่น โครงการสร้างและจัดการความรู้ด้านเพศวิถี เพศภาวะ และ สุขภาพทางเพศ (ตามยุทธศาสตร์ 1 ในแผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศ) โครงการสำรวจภาวะ สุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ของหญิงบริการในประเทศไทย โครงการจากแผนงานสู่นโยบาย: หลักฐานเชิงประจักษ์ในการสร้างนโยบายสุขภาวะทางเพศ และเอชไอวี/เอดส์ ในอนุภาคลุ่มน้ำโขง รัฐไทยกับการปรับเปลี่ยนนโยบายเอดส์และอนามัยเจริญพันธุ์ในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ โครงการส่งเสริมการเข้าถึง บริการอนามัยเจริญพันธุ์เยาวชนย้ายถิ่นในกรุงเทพมหานคร ชุดโครงการวิจัยเพื่อวางฐานรากองค์ความรู้เพื่อการขับเคลื่อนสุขภาวะทางเพศ และ การเสริมสร้างการวิจัยเชิงปฏิบัติการระยะยาวในด้านอนามัยเจริญพันธุ์ เป็นต้น

2.3 กลุ่มงานวิจัยเรื่องเพศภาวะที่เน้นเฉพาะงานพัฒนาสุขภาวะผู้หญิง

ในช่วง 40 ปี ที่ผ่านมาสถาบันฯ มีการวิจัยด้านการพัฒนาสุขภาวะผู้หญิง 5 เรื่อง ได้แก่ 1) การประเมินผลในระยะครึ่งแรก ของการดำเนินงานเสริมสร้างพลังอำนาจของสตรีและวัยรุ่น (2551) 2) การศึกษาความเป็นผู้นำเชิงเศรษฐกิจของสตรีชนบท : ศึกษาเฉพาะกลุ่มอาชีพเสริมในจังหวัดกาญจนบุรี (2545) 3) ความรับผิดชอบด้านครอบครัวและการทำงานที่มีผลต่ออนามัยของผู้หญิงทำงาน (2541) 4) การ ศึกษาบทบาทเชิงเศรษฐกิจในครอบครัวของผู้หญิง (2536) และ 6) การเปลี่ยนแปลงบทบาทและสถานภาพของสตรีไทย (2531)