คณะวิจัยลงพื้นที่ 3 จังหวัด ศึกษาบทบาท “ตัวกลาง” เชื่อมโยงเกษตรกร–ภาครัฐ สู่ระบบอาหารชุมชนยั่งยืน

ระหว่างวันที่ 1–8 ตุลาคม 2568 คณะวิจัยโครงการ “วิเคราะห์บทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและตัวกลาง” ได้ลงพื้นที่ศึกษากรณีตัวอย่างในจังหวัดบุรีรัมย์ ปราจีนบุรี และสระแก้ว เพื่อทำความเข้าใจกลไกและรูปแบบของ “ตัวกลาง” ที่มีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงเกษตรกรรายย่อยกับสถาบันภาครัฐในระบบอาหารชุมชน

พื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ คณะวิจัยนำโดย คุณนฤมล เจริญใจ และคุณพงษ์ศักดิ์ หมื่นศักดิ์ดา ศึกษาบทบาทขององค์การบริหารส่วนตำบลลำนางรอง ทำหน้าที่สนับสนุนเกษตรกรผ่านการส่งเสริมการผลิตผักปลอดภัย การอบรมมาตรฐานการผลิต และการจัดระบบรับซื้อผลผลิตโดยตรง เพื่อนำไปใช้เป็นวัตถุดิบประกอบอาหารกลางวันในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก (ศพด.) ทั้ง 7 แห่งในพื้นที่ ซึ่งถือเป็นรูปแบบการขับเคลื่อนระบบอาหารชุมชนที่สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตและกระจายรายได้สู่ท้องถิ่น

สำหรับจังหวัดปราจีนบุรี คณะวิจัยได้ศึกษาการดำเนินงานของกลุ่มเกษตรกรเขาไม้แก้ว ซึ่งเป็น “ตัวกลาง” เชื่อมโยงเกษตรกรกับโรงพยาบาลอภัยภูเบศร โดยกลุ่มทำหน้าที่รวบรวมและจัดการผลผลิต ควบคุมคุณภาพ และบริหารการขนส่งและการเงินอย่างเป็นระบบ ความร่วมมือดังกล่าวเป็นกลไกสำคัญของแนวคิด “From Farm to Hospital” ที่เชื่อมโยงเกษตรกร ระบบสุขภาพ และตลาดเชิงสังคมเข้าด้วยกัน

พื้นที่จังหวัดสระแก้ว คณะวิจัยนำโดย อาจารย์ ดร. สัตวแพทย์หญิงสรัญญา สุจริตพงศ์ และ คุณกัญญา อภิพรชัยสกุล ได้ศึกษาบทบาทของมูลนิธิเอ็มโอเอไทย ซึ่งทำหน้าที่เป็น “ตัวกลางเชิงพัฒนา” ที่เชื่อมโยงเกษตรกรผู้ผลิตผักปลอดภัยกับโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว ตั้งแต่การพัฒนาเกษตรกรให้ได้มาตรฐาน การเชื่อมโยงกลุ่มเกษตรกรกับโรงพยาบาล และการเป็นหน่วยงานช่วยตรวจสอบความปลอดภัยของวัตถุดิบอาหารจากแหล่งผลิต

การศึกษาทั้งสามพื้นที่สะท้อนให้เห็นว่า “ตัวกลาง” ไม่เพียงทำหน้าที่เป็นผู้ประสานการซื้อขายเท่านั้น แต่ยังเป็นกลไกสำคัญในการสร้างความร่วมมือระหว่างภาคเกษตร ภาครัฐ และภาคประชาสังคม เพื่อพัฒนา ระบบอาหารชุมชนที่ปลอดภัย เป็นธรรม และยั่งยืน

ภาพกิจกรรม
https://www.facebook.com/media/set/?vanity=IPSRMAHIDOLUNIVERSITY&set=a.1286752446582162